Wereldverbeteraar of ondernemer? ‘Ik wil impact maken’

VEGHEL/AMSTERDAM | De in Veghel geboren en getogen Arjen Heus is al jaren sociaal ondernemer. Hij wil met zijn mobiele buurthuizen mensen bij elkaar brengen. Onlangs deed hij mee aan het televisieprogramma Dragons’ Den. Het lukte de 43-jarige Heus niet om een van de vijf vermogende Dragons aan boord te krijgen, wel kreeg hij veel lof over zijn onderneming PLYGRND.city.

Na Heus’ enthousiaste pitch werd al snel duidelijk dat de Dragons vooral op zoek zijn naar ideeën, ondernemingen of startups waar ze geld mee kunnen verdienen. Iets wat voor Heus niet per se het belangrijkste is. De voormalig Veghelaar gaat vanuit zeecontainers (Hoodlabs) in gesprek met bewoners.

Heb je spijt van je deelname? 
Absoluut niet, maar ik was wel teleurgesteld hoor. Ik vind dat ik zo’n goed verhaal heb, maar blijkbaar niet commercieel genoeg. Uiteindelijk heb ik hele leuke reacties gekregen en een aantal business opportunity’s. Het was gewoon een hele vette ervaring.

Heus deed onlangs mee aan Dragons’ Den. 

Je bent geboren en getogen op De Bunders in Veghel, maar inmiddels woonachtig in Amsterdam. Hoe ben je daar terecht gekomen?
Lachend: Heb je even? Tot mijn twaalfde heb ik in Veghel gewoond. Mijn ouders waren inmiddels gescheiden en ik ben met mijn vader verhuisd naar Oijen. Dat was superraar. Ik was de enige met een kleurtje en had daar natuurlijk geen vrienden. Het was wennen, maar niet op een verkeerde manier. 
In totaal ben ik 23 keer verhuisd. Telkens moest ik nieuwe mensen leren kennen. Door de jaren heen ben ik daar steeds beter in geworden. Ik leg makkelijk contact met allerlei verschillende mensen. Iets waar ik vandaag de dag nog profijt van heb.

23 keer verhuisd… Wat zijn de belangrijkste geweest?
In Tilburg volgde ik de Middelbare Hotelschool. Mijn eindstage heb ik als 21-jarige gedaan in Baltimore (VS). Daarna door naar Den Haag om daar de Hotelschool te volgen. Die heb ik niet afgemaakt. Uiteindelijk ben ik voor de liefde teruggekeerd naar Veghel en bij mijn vader in het bedrijf gaan werken. Na een jaar of vijf eindigde mijn relatie en toen ben ik verhuisd naar Eindhoven. Ik werkte destijds bij Red Bull en had het eigenlijk best goed voor elkaar. Toch voelde het op een gegeven moment niet meer goed. Ik was veel te dik, werkte voor een product waar ik niet achterstond en besloot om zelfstandig ondernemer te worden. Uiteindelijk resulteerde dat in een paar geflopte startups en een lege bankrekening. Na acht jaar Eindhoven was al mijn geld op.

Dat klinkt niet heel hoopgevend? 
Klopt, ik heb mijn moeder gebeld om me weer in huis te nemen. Op mijn 36ste woonde ik dus weer bij mijn ma in Veghel. Ik denk dat mijn positieve mindset me door deze periode heeft geloodst. Op een gegeven moment begon alles langzaam te rollen. Zeker toen ik met mijn Hoodlab 25.000 euro won bij een pitchwedstrijd van innovatienetwerk Jeugd in de regio Hart van Brabant. Tijdens die pitch zat de gemeente Amsterdam in de zaal. Zij belde me een paar maanden later met het verzoek of we met ons Hoodlab die kant op wilden komen. Na een project in Kaatsheuvel en Woensel ben ik verhuisd naar Amsterdam en daar heb ik onlangs samen met mijn vrouw en zoontje een huis gekocht.

Met je bedrijf PLYGRND.city wil je problemen in wijken samen met de bewoners aanpakken. Om dat te bereiken maak je gebruik van een zogenaamd Hoodlab. Wat is dat precies? 
Een Hoodlab is eigenlijk niets meer en niets minder dan een omgebouwde zeecontainer. Het idee achter PLYGRND.city is niet heel ingewikkeld: een container plaatsen in een wijk en vanuit daar in gesprek gaan met de bewoners van de wijk om zo samen de problemen die er spelen op te lossen. De container is een gezellige ontmoetingsruimte waar allerlei doelgroepen samenkomen. Toen we de eerste container in Tilburg plaatste, wisten we niet wat we konden verwachten. Maar binnen no time werd duidelijk dat de container mensen aantrok. Mensen die niet naar een bewonersavond komen.

De Tunnel of Love midden in de Bijlmer.

Wat bedoel je daarmee?
Ik wil niet stigmatiserend zijn, maar dat zijn toch vaak dezelfde figuren. Vul zelf maar in.... 
Een bewonersavond spreekt gewoon niet zo tot de verbeelding. Daar komen misschien tien tot vijftien mensen op af. Totaal geen afspiegeling van de maatschappij. Wij staan met stakeholders, locals en andere betrokken organisaties een aantal weken in een wijk en zorgen voor gratis koffie. Met een Hoodlab ga je naar de mensen toe in plaats van andersom. Het is random, laagdrempelig en gezellig. Bovendien zijn wij neutraal, dat is een kracht.

Waar plaats je zo’n container?
Dat kan eigenlijk overal, maar het liefst midden in een wijk of bij een winkelcentrum. In Amsterdam begonnen we midden in de Bijlmer. Daar waren verschillende incidenten geweest, waaronder eentje met dodelijke afloop. De gemeente wilde de buurt weer veiliger en socialer maken, maar hoe? In de Hoodlab hebben wij allerlei verhalen en ideeën verzameld. Samen met de bewoners zijn er na die periode van inspraak: 50.000 bloembollen geplant om de boel op te fleuren, speeltuintjes gepimpt, picknickbanken geplaatst en er is een Tunnel op Love gerealiseerd. In deze tunnel was een dodelijke steekpartij geweest. Mensen voelden zich er onveilig. Het was een eng, grimmig tunneltje. Wij hebben aan bewoners gevraagd wat ze graag wilden. Het antwoord? Licht en liefde.

Heus laat een stilte vallen.

Ik krijg er weer kippenvel van. Met vijfhonderd bewoners zijn we vervolgens aan de slag gegaan om verspreid door de wijk harten van gips af te geven. Daarop konden ze met kleuren, woorden en symbolen hun boodschap over liefde zetten. Al deze harten hebben we opgehangen in de tunnel. De Tunnel of Love. Het idee hiervan is ontstaan en ontwikkeld in onze container.
Het Hoodlab kun je op allerlei manieren gebruiken. In de Nieuwmarktbuurt (ook Amsterdam) hebben we een project gedraaid voor de gezonde leefomgeving van jongeren in de binnenstad. Jongeren bij zo’n kwestie betrekken is super ingewikkeld, maar wij kregen het voor elkaar.

De containers zijn niet onderwerp gebonden toch?
Absoluut niet. Het kan gaan over armoede, de openbare ruimte, een nieuwbouwproject of de energietransitie. De communicatie veranderd per opdracht, maar de basis blijft hetzelfde. Met een koffiebar, co-creatiewanden, zitjes en zelfs een Playstation. Het is een instrument om met elkaar aan oplossingen te werken.

Ik zou natuurlijk super graag een project in Meierijstad draaien en het liefst in Veghel. 

Wat is je missie?
We willen positieve impact maken op levens van mensen, door ze zo goed mogelijk met elkaar te verbinden. Zo willen we ze helpen inzien dat ze zelf voor verandering kunnen zorgen in hun omgeving en dat ze een stem hebben die ertoe doet.

Wanneer is een project geslaagd?
Als we mensen bij elkaar brengen die elkaar normaal gesproken niet weten te vinden. Jong en oud. Vervolgens moet er wel door worden gepakt op de ideeën, wensen en zorgen die uit het Hoodlab voortkomen.
Ik zal nog een voorbeeld geven van een geslaagd project. In Almere hebben we samen met de bewoners een verpauperde binnentuin opgeknapt. Tijdens dat proces zijn er burenruzies opgelost, nieuwe vriendschappen ontstaan en pijnen geheeld. De tuin hebben we als haakje gebruikt om de sociale cohesie te versterken.

Je bent actief geweest in meerdere Nederlandse gemeentes. Maar Meierijstad zit daar nog niet tussen. Is dat niet jammer?
Ik zou natuurlijk super graag een project in Meierijstad draaien en het liefst in Veghel. Met heel veel liefde en plezier zelfs. Mijn roots ligt hier en ik heb nog altijd contact met vrienden van vroeger. Het zou de cirkel rond maken. 

Een Hoodlab is volle glorie.

Ben je een wereldverbeteraar of een ondernemer?
Als ik heel eerlijk ben denk ik toch meer een wereldverbeteraar. Ik ben ook meer een verhalenverteller en een creatieveling dan een ras-ondernemer. Een pijnlijke conclusie.

Waarom is dat pijnlijk?
Ik ben dus niet zo commercieel ingesteld. Iets wat als ondernemer wel handig is.

Dat is ook wat de Dragons een beetje miste. Pieter Schoen, goed voor meer dan tweehonderd miljoen euro, vond het ‘commercieel niet kloppen’. Schoen: ‘Ik heb een paar energiebedrijven. Ik zou daar goedkope energiecontracten gaan verkopen of bijvoorbeeld internet- en tv-contracten. Dan is het commercieel veel aantrekkelijker waardoor je snel kan groeien.’ Wat vind je daarvan? 
Dat vind ik te ver gaan. Fout zelfs. Als ik écht ondernemer was geweest dan had ik het misschien gedaan, maar ik verkoop mijn ziel niet. Mijn hart gaat sneller kloppen van het samen mooier maken van wijken, dorpen en steden. Dan komt toch de wereldverbeteraar in me naar boven.

Wanneer een lab ergens is geplaatst, is het vaker dicht dan open. De Dragons vonden dat een gemiste kans.
Dat is ook jammer. Ze hebben daar absoluut een punt. Soms is een lab maar een paar dagen per week open. Je zou andere organisaties gebruik kunnen laten maken van het lab, maar dan heb je wel capaciteit nodig. En capaciteit kost geld.

Welke droom heb je nog met PLYGRND.city?
Het buitenland. Stel je voor dat ik social impact kan maken in de favela’s in Colombia. Dat zou waanzinnig zijn.
Op korte termijn zou ik graag meer Hoodlabs live in Nederland willen. We hebben er nu twee. Laten we de komende jaren beginnen met extra labs in tien gemeenten. En een trainingssysteem, zodat ze er zelf mee aan de slag kunnen.

Heus: ‘Kijk Stadskrant Veghel, daar komen mijn nieuwe hoodlabs al aan;)’