Grote verschillen binnen woningbouwplannen, worden Schijndel en Sint-Oedenrode tekortgedaan?

VEGHEL | 312 nieuwe woningen zijn er in 2022 gebouwd in Veghel. Dat staat in schril contrast met de 12 in Schijndel en de 7 in Sint-Oedenrode. In drie kleine kernen kwamen er vorig jaar nul nieuwe woningen bij. Hoe zijn deze grote verschillen te verklaren?

Vorige week werden de ambitieuze woningbouwplannen van Meierijstad in 2023 gepresenteerd. De gemeente heeft op dit moment al bijna 1500 woningen vastliggen in vastgestelde bestemmingsplannen en bouwvergunningen. In totaal liggen er verspreid over heel Meierijstad zelfs al plannen voor zo’n 6500 nieuwe woningen. De gemeente laat weten dat de voorbereiding van woningbouwplannen gestaag verder gaat om ervoor te zorgen dat er de komende jaren voldoende gebouwd kan worden. Dat is ook hard nodig, want vorig jaar bleef de woningbouw achter.

In de Hoogstraat (Vaticaan) zijn in 2022 24 woningen gebouwd.

De gemeente Meierijstad heeft de ambitie om 600 woningen per jaar bij te bouwen. In 2022 werden er echter maar 450 woningen opgeleverd. Een woordvoerder van de gemeente legt uit hoe dat komt: “Dit kent meerdere oorzaken. Allereerst hebben de versnellingsacties die zijn ingezet vanuit het Actieplan Woningbouw tijd nodig om tot resultaat te komen. Zo is een belangrijke richting die is ingeslagen actiever grondbeleid te voeren en woningen te ontwikkelen op locaties in gemeentelijk eigendom. De locaties die hiervoor in beeld waren zijn opgestart, maar hebben nog wel de gehele voorbereiding en procedures te doorlopen. Pas daarna kan er gestart worden met de bouw. Ook zijn de marktomstandigheden gewijzigd en bleven de bouwkosten toenemen. Er zijn voldoende woningen opgenomen in de harde plancapaciteit (plannen die de planologische procedure hebben doorlopen) om de ambitie van 600 woningen te kunnen behalen. Echter ligt het niet altijd binnen de invloedssfeer van de gemeente om te zorgen dat ook daadwerkelijk gebouwd wordt.” Wethouder Rik Compagne vult aan: “Gelukkig wordt er binnen onze gemeente nog steeds volop gebouwd. Er zijn echter wel acties nodig om woningbouwplannen te versnellen om zo onze ambitie te kunnen behalen.” 

Kloof
Wat opvalt aan de cijfers van 2022 is dat er vooral in Veghel redelijk wat nieuwe woningen zijn bijgebouwd, zeker in vergelijking tot de andere twee grote kernen van Meierijstad: Schijndel en Sint-Oedenrode. Laurens van Voorst komt uit Schijndel en is lid van de politieke partij Hart. Hij vindt dat de woningbouw in Schijndel in het slop raakt, terwijl er in Veghel ‘als een dolle’ wordt gebouwd. “Hoe lang pikken de Schijndelaren dat nog?”, vraagt Van Voorst zich hardop af. Hij vervolgt: “In 2022 werden in Schijndel twaalf woningen opgeleverd, waarvan één huurhuis. Het Schijndelse aantal is, gerelateerd naar inwonertal, trouwens redelijk in verhouding met de prestaties in Sint-Oedenrode: daar kwamen zeven nieuwe huizen bij.”
Het grote verschil zit hem in echter in de nieuwe woningen in Veghel. In het afgelopen jaar kwamen er daar 317 woningen bij (184 koophuizen en 133 huurwoningen). Volgens de gemeente zijn er in Veghel momenteel meer woningbouwlocaties, waarvan de procedures al zijn doorlopen en er dus gebouwd kan worden. “In Schijndel en Sint-Oedenrode is de inzet de afgelopen jaren geweest om de plannen en de procedures die er lagen te laten doorlopen, zodat daarna gebouwd kan worden. Zo zie je dat in Sint-Oedenrode diverse projecten in aanbouw zijn of binnenkort in aanbouw gaan. In Schijndel zijn drie grotere woningbouwlocaties in voorbereiding, zodat ook daar de komende jaren gebouwd kan worden. In Veghel is een project als Veghels Buiten de laatste jaren erg bepalend geweest in de hoge realisatiecijfers”, zegt een gemeentewoordvoerder. Van Voorst reageert: “Hart stelde eerder al vast dat de kloof tussen Veghel en de twee andere grote kernen alsmaar groter wordt. Schijndelaren worden min of meer gedwongen te verkassen naar de andere kant van het kanaal. Want daar in Veghel wordt wél gebouwd.” Dat is natuurlijk een beetje zwart-wit gesteld door de Schijndelaar, maar ook als je kijkt naar de plannen voor de toekomst komen er in Veghel (3181) veel meer nieuwe woningen te staan dan in Sint-Oedenrode (1023) en Schijndel (1041).

Aan het Heilig Hartplein in Veghel werden in 2022 achttien appartementen opgeleverd. 

Een woordvoerder van de gemeente legt uit: “Veghel is een kern met een grotere transformatieopgave dan de andere twee grotere kernen. Er liggen in Veghel nog veel binnenstedelijke kansen die veel woningaantallen op kunnen leveren. Daarnaast zet de gemeente in op Veghels Buiten Noordoost als woningbouwlocatie die bijna volledig in gemeentelijk eigendom is. Met 1200 woningen beslaat dit een groot deel van de plancapaciteit in Veghel. Een project als Veghels Buiten ziet de gemeente ook meer als regionaal project. Dit nuanceert ook de hoge woningaantallen in Veghel.” Ze verzekert dat Veghel niet wordt gezien als grootste en belangrijkste kern voor woningbouw. “Het gemeentelijk beleid op het gebied van woningbouw is dat we steeds meer sturen op kansen die zich voordoen. In de kern Veghel liggen nog veel binnenstedelijke transformatiekansen die grote woningaantallen opleveren. Dat is dus geen gericht beleid, maar de uitkomst van de lokale situatie in Veghel.” Volgens de gemeente worden Schijndel en Sint-Oedenrode dan ook niet tekortgedaan. “Wel waar”, zegt Van Voorst. “Er waren en zijn mogelijkheden om in Schijndel actief grondbeleid te voeren, om dus grond te kopen. In Veghel en Sint-Oedenrode en zelfs in Zijtaart gebeurde het, in Schijndel niet.”

Erp
In Erp werden er in 2022 in totaal 71 nieuwe woningen gebouwd. Ter vergelijking in Sint-Oedenrode waren dat er dus maar 7 en in Schijndel 12.
In de toekomst komen er in Erp sowieso 118 woningen bij. Verder zijn er 81 ‘zachte plannen’ en 55 ‘potentiële’.

Kleine kernen
Als we naar de kleine kernen kijken dan vallen er een paar dingen op. Zo zijn er in 2022 geen nieuwe woningen gebouwd in: Olland, Wijbosch en Zijtaart. Daarbij moet worden opgemerkt dat er in Zijtaart 77 nieuwe woningen komen in onder andere de Pastoor Clercxstraat en Zijtaart Zuid. Voor Wijbosch liggen er nog geen harde plannen. “In deze drie kernen zijn woningbouwplannen in voorbereiding die voorzien in de behoefte binnen deze kernen. De voorbereiding en procedures rondom woningbouwplannen hebben helaas tijd nodig om mogelijk te maken dat er gebouwd kan worden. Dit vraagt soms geduld voor het moment dat woningen ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden”, aldus een woordvoerder van de gemeente. Er wordt binnen het gemeentebestuur niet gevreesd voor de leefbaarheid en de toekomst van deze kleine kernen. De woordvoerder vervolgt: “Binnen alle kernen in onze gemeente zijn voldoende woningbouwplannen in voorbereiding die voorzien in de behoefte van deze kernen. Juist om de leefbaarheid richting de toekomst te kunnen behouden en te versterken.”

In Mariaheide bleef de teller steken op vier nieuwe woningen en in Keldonk en Boskant werd maar één nieuw huis gebouwd. Boerdonk (9) en Eerde (10) doen het wat dat betreft beter.

Teleurgesteld
Terug naar de tegenvallende resultaten van 2022. De gemeente laat weten teleurgesteld te zijn dat ze de ambitie van 600 woningen niet is gehaald. “We zijn echter wel tevreden dat de voorbereiding van plannen dusdanig goed verloopt dat we voldoende woningen in harde plancapaciteit hebben (bijna 1500), zodat er gebouwd kan worden.”
Volgens de gemeentewoordvoerder is het college altijd bezig met het verbeteren van zaken. “Het college buigt zich bijvoorbeeld de komende tijd over het meer aanbrengen van focus binnen de woningbouwprogrammering, zodat we plannen sneller kunnen voorbereiden en door de procedure kunnen geleiden”, besluit ze.